เมื่อพูดถึงเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ คงไม่มีสาวๆคนไหนอยากเป็นแน่ เพราะมันทั้งทำให้ปวดท้องน้อย จนกระทั้งไม่อยากจะทำอะไรไปทั้งวัน แต่เรากับพบว่า โรคนี้กับพบในผู้หญิงได้ สูงถึง 18% โดยเมื่อพบโรคนี้แล้วในเบื่องต้นแพทย์จะยังคงไม่ทำการผ่าตัด หากอาการไม่ได้หนักมาก แต่จะเป็นการใช้ยา สำหรับคนที่เป็นโรคนี้ คงไม่มีใครที่ไม่รู้จักยาตัวนี้ นั้นก็คือ Visanne ของบริษัท Bayer
สารบัญ (กดเลือกอ่านตามหัวข้อได้)
- Visanne คือยาอะไร
- ข้อห้ามใช้ของยา
- ข้อควรระวังการใช้
- วิธีการรับประทานยา และ ขนาดการใช้ยา
- ปฏิกิริยากับยาอื่นๆ
- สรุปข้อมูลยา Visanne
Visanne คือยาอะไร
ยาไวซานเน่ (Visanne) คือ ยาฮอร์โมนเดียวในกลุ่ม Progestin ชนิดหนึ่ง โดยมีตัวยาสำคัญ ไดอีโนเจสต์ (Dienogest 2 mg) โดยยาตัวนี้จะเข้าไปช่วยลดอาการปวดท้องน้อย สำหรับผู้ที่ปวดท้องน้อยโดยมีสาเหตุจากการที่เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) โดยจะไม่ใช้พร่ำเพื่อ สำหรับการปวดท้องน้อยด้วยสาเหตุอื่นๆ
การใช้ยาตัวนี้ ส่วนใหญ่แพทย์จะใช้กับวัยกลางคน อายุระหว่าง 18-65 ปีเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากในเด็กวัยรุ่นพบว่ายาตัวนี้ไปลดความหนาแน่นของมวลกระดูก และสำหรับผู้อายุ ยานี้ก็ไม่ได้มีการทดลองมากนัก แต่หลายๆคนก็ยังมีคำถามเกี่ยวกับยาฮอร์โมนตัวนี้อยู่ว่าสามารถใช้กับเรื่องอื่นๆได้มั้ย เช่น การคุมกำเนิด การนำมาใช้เสริมความเป็นหญิง หรือใช้สำหรับบรรเทาอาการปวดท้องประจำเดือน หรือใช้สำหรับผู้ที่มีประจำเดือนมามากผิดปกติ
ยา Visanne สามารถคุมกำเนิดได้มั้ย
ถึงแม้ว่ากลไกการทำงานของยานี้จะมีฤทธิ์ไปยับยั้งการทำงานของ การหลั่ง gonadotropin releasing hormone (GnRH) ซึ่งทำให้ Estradiol หลั่งน้อยลงไปด้วย ทำให้เกิดการยับยั้งการตกไข่ และ รบกวนการเจริญของเยื่อบุโพรงมดลูก ซึ่งกระบวนการต่างๆพวกนี้ก็คลายๆกับยาคุมกำเนิด แต่เราก็ไม่ใช้ยานี้สำหรับคุมกำเนิด ด้วยเหตุผลหลายๆอย่าง และ สำหรับผู้ที่ใช้ยานี้อยู่และต้องการคุมกำเนิดก็จะแนะนำให้ใช้ร่วมกับถุงยาง โดยไม่แนะนำให้ใช้ยานี้ร่วมกับยาคุมกำเนิดทั้งชนิดรายวัน และ ยาคุมกำเนิดชั่วคราว เพราะจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้
ยานี้ใช้บรรเทาอาการปวดท้องประจำเดือนได้มั้ย
สำหรับอาหารปวดประจำเดือน การใช้ยาไม่ได้ช่วยลดอาการปวดประจำเดือนแต่อย่างใด โดยยังไม่มีรายงานการใช้ทั้งผู้ที่ปวดประจำเดือนที่เกิดจาก Endometriosis หรือ ปวดประจำเดือนจากสาเหตุอื่น โดยหากมีอาการปวดแนะนำให้ไปใช้ยากลุ่ม NSAIDs น่าจะเหมาะกว่า
ยาไวเซนเน่ใช้สำหรับผู้ที่ประจำเดือนมามากผิดปกติได้หรือเปล่า
ผู้ที่ประจำเดือนปริมาณมากผิดปกติ ถ้าหากเกิดจากสาเหตุของเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ยาตัวนี้สามารถใช้ช่วยได้โดยให้ทานยานี้ติดต่อกันวันละ 1 เม็ด เริ่มวันไหนก็ได้ โดยเมื่อทานไปซักพักประจำเดือนจะเริ่มหยุดและลดน้อยลง แต่ถ้าหากประจำเดือนมามากผิดปกติจากสาเหตุอื่นๆ ยานี้อาจจะใช้ไม่ได้ผล โดยอาจต้องใช้ยา Transamine ช่วยหยุดรอบเดือนแทน
ข้อห้ามใช้ของยา
- ไม่ใช้ยานี้ในสตรีครรภ์ และ หญิงที่ให้นมบุตร
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีปัญหาหลอดเลือด ทั้งหลอดเลือดดำ โรคหลอดเลือดหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง
- ไม่ใช้สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ที่มีปัญหาหลอดเลือดร่วมด้วย
- ผู้ที่มีปัญหาโรคตับ ตับอักเสบเรื้อรัง ค่าตับต่างๆไม่อยู่ในเกณฑ์ปกติ หรือ เป็นมะเร็งตับ
- ไม่ใช้กับหญิงที่มีเลือดออกจากช่องคลอดผิดปกติ ที่ไม่สามารถหาสาเหตุได้
- ห้ามใช้ยาร่วมกับยาคุมกำเนิดทั้งชนิด ฮอร์โมนเดียวและฮอร์โมนรวม และไม่ใช้ร่วมกับฮอร์โมนทดแทนอื่นๆ
- ไม่ใช้ยานี้ในผู้ที่ยาฮอร์โมนสามารถเหนียวนำให้เกิดเนื้อร้าย
- ไม่ใช้ยานี้ในผู้ที่หลอดเลือดที่ดวงตาผิดปกติ จนทำให้เกิดภาพเบลอ
- ผู้ที่เป็นไมเกรน และถูกเหนี่ยวนำให้เกิดอาการออร่า และปวดไมเกรน ไม่แนะนำให้ใช้
- ผู้ที่แพ้ยานี้หรือส่วนประกอบใดๆในยานี้
ข้อควรระวังการใช้
- สำหรับผู้ที่มีปัญหาเรื่องมวลกระดูก เช่น มวลกระดูกบาง กระดูกพรุน ต้องระวังการใช้ยานี้ โดยเฉพาะวัยรุ่นที่กำลังเกิดการสร้างมวลกระดูก
- ผู้ที่สูบบุหรี่ ควรระมัดระวังและเป็นการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือด ตามอวัยวะต่างๆระหว่างใช้ยานี้
วิธีการรับประทานยา และ ขนาดการใช้ยา
- การรับประทานยานี้ ควรรับประทานติดต่อกันทุกวัน วันละ 1 เม็ด โดยแนะนำให้ทานเป็นเวลาเดิมๆ สามารถทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ เมื่อหมดแผงแล้วให้เริ่มทานแผงใหม่ทันที
- ในขณะที่เริ่มทานยานี้แผงแรกสำหรับคนไข้บางราย อาจมีเลือดคล้ายประจำเดือนออกมาระหว่างทานแผงแรก อาจจะมาติดกันหลายวัน หรือ เพียงไม่กี่วัน แต่อาการเหล่านี้จะลดลงหรือหมดไปเมื่อทานแผงที่สอง
- หากลืมรับประทานยา ให้รับประทานยานี้ทันทีที่นึกได้ โดยหากใกล้เม็ดยาถัดไป แต่ถ้าหากใกล้เม็ดยามื้อถัดไปไม่เกิน 2 ชั่วโมงแนะนำให้ทานเม็ดถัดไปได้เลย ไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
- ระหว่างรับประทานยานี้ หากมีอาการอาเจียน หรือ ท้องเสีย แนะนำให้ทานยานี้ซ้ำอีก 1 เม็ด
ปฏิกิริยากับยาอื่นๆ
ยาจะถูกขับออกจากร่างกายโดยการเมตาบอไลน์ผ่านตับ จึงทำให้ยานี้มีปฏิกิริยากับยาอื่นๆหลายรายการ โดยยาอื่น อาจจะไปเพิ่มหรือลดปริมาณของไวเซนเน่ในกระแสเลือดได้
ยาที่ไปลดปริมาณไวเซนเน่ในพลาสม่า
- กลุ่มยากันชัก
- ยา rifampicin สำหรับฆ่าเชื้อวัณโรค.
- Griseoflavin ยาฆ่าเชื้อรา
- ยาต้านไวรัส HIV
- ยานอนหลับ
ยาที่ไปเพิ่มปริมาณไวเซนเน่ในพลาสม่า
- ยากลุ่มฆ่าเชื้อกลุ่ม macrolide
- ยากลุ่ม calcium channel blocker
- ยา H2-blocker cimetidine ranitidine
- ยา HIV กลุ่ม protease inhibitor
- ยาฆ่าเชื้อรา กลุ่ม azole
สรุปข้อมูลยา Visanne
จากที่ได้พูดถึงยา Visanne เราจะเห็นได้ว่ายานี้มีการนำมาใช้ที่จะจำเพาะเจาะจงกับโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) ถึงแม้ว่ายาจะเป็นฮอร์โมนในกลุ่ม Progestin ที่เป็นกลุ่มเดียวกับยาคุมกำเนิดก็ตาม แต่เราก็ไม่นำยานี้มาใช้เพื่อคุมกำเนิด และนอกจากนี้ยายังมีข้อห้ามใช้และข้อควรระวังต่างๆมากมาย ดังนั้นไม่ควรหาซื้อยานี้มารับประทานเอง ก่อนได้รับการตรวจวินิจฉัยจากสูตินารีแพทย์แล้วว่าได้เป็นโรคที่ต้องใช้ยานี้จริงๆ หากท่านคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์กับเพื่อหรือคนใกล้ชิด แอดก็ขอฝากแชร์บทความที่ปุ่มด้านล่างนี้ไปยัง facebook line หรือ twitter ของคนที่ท่านรู้จัก แล้วพบกันใหม่กับสาระความรู้เรื่องยาในบทความต่อๆไป สวัสดีเจ้า
แหล่งที่มาของข้อมูล
- ข้อมูลยา Visanne https://www.bayer.com/sites/default/files/2020-11/visanne-pm-en.pdf
- ข้อมูลตัวยาสำคัญ Dienogest https://en.wikipedia.org/wiki/Dienogest
- งานวิจัยด้านความปลอดภัยของไวซานเน่ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32052358/